Jump to content

Isu Masih

Wikipedia se
Isu Masih
6th century AD ke Isu Masih ke chhaapa
Janamc. 6 to 4 BC
DiedAD 30 or 33 (aged 33 or 38)
Jerusalem, Judaea,
Roman Empire
Cause of deathCrucifixion
Known for
Abhivavak(s)Mary, Joseph
Ii painting dekhae hae Jesus, "Last Supper" me, biich me baithaa hae. Iske Leonardo da Vinci, 1495 aur 1498 ke biich me, iske paint karis rahaa.

Jesus (jiske janam 7 aur 4 BC ke biich me, aur maut 30 aur 34 BC me bhais rahaa) ke sikchhaa ke Isai dharam maane hae. Uske janam Nazareth, Galilee, jon ki abhi ke Israel me hae, me bhais rahaa.

Jesus ke naam Aramaic bhasa me ke naam "Yeshua", aur Hebrew Yehovah-shua se aais hae aur iske matlab "God saves" hae. Jesus ke "Jesus Christ" nai to "Christ" bhi bola jaawe hae. Christ sabd Greek ke sabd christos jiske matlab hae "the one marked on the head with oil" nai to "the anointed one" se aais hae.

Jesus ke jindagi ke baare me Bible me lika hae.

Jab Isu Masih aath saal ke rahaa tab uske John th Baptist sunnat (circumcise) karis rahaa. 40 din aur raat ke jangle me upwaas (fast) kare ke baad uu updesh (preach) de ke suruu karis. Uu Ishwar ke sandes (message) ke ii rakam se anuwaad (interpret) karis ki uu ishwar ke adhikaar (authority) se baat kare hae, aur uske dher dafe "rabbi" ke naam dewa jaawat rahaa. Isu Masih duusra Yahudi (Jew) log se lagaataar bahas karat rahaa ki Ishwar ke kaise follow karaa jaae. Uu duusre log ke aapan biswas se benaari se achchhaa karis rahaa. Uu kahaawat (parable) ke kaam me laae ke sikchaa dewat rahaa. Uuske dher log follow karat rahin lekin uu 12 jan ke chuna gais deoduut (apostle) banais rahaa. Uske Jeruslam me giraftaar karaa gais rahaa aur Yahudi log uspe makadma kar ke uske Roman sarkar ke saup dewa gais rahaa, aur fir uske suuli pe charrhaae dewa gais (crucify) rahaa. Isu Masih ke maut ke baad, usme biswas kare waala log ii biswas kare hae ki uu fir jinda hoe gais rahaa. Usme biswas kare waala log Isai Dharam ke suruu kare rahin. Suruu me uske sandes ke jabaan se failaawa gais lekin baad me iske likha gais rahaa, jiske "Gospel" bolaa jaae hae.[2]

Isai log biswas kare hae ki Isu Masih ke Mary, jiske saadi nai bhais rahaa, janam diis rahaa. Isai log ii bhi biswas kare hae ki Isu Masih, Isai dharam ke suruu karis rahaa, suuli pe charrhae se uske maut bhais rahaa, uu insaan ke paap ke prachhit (atonement) ke khaatir aapan jaan diis rahaa, uu fir se jandaa bhais rahaa, uu abhi swarg (heaven) me hae aur ek din fir lauti. Jaada Isaai log biswas kare hae ki Isu Masih Ishwar ke larrka hae aur Trinity ke duusra jan hae. Isu Masih ke janam din 25 December ke banaawa jaae hae. Uske suuli pe charrhaana ke "Good Friday" se aur fir se jinda hona ke "Easter Sunday" se banaawa jaae hae. Dunia me sab se jaada kaam me laae waala calendar Isu Masih ke janam se suruu hoe hae.[3]

Islam me ii biswas karaa jaae hae ki Isu Masih ek masiha hae aur Israel ke log ke lage bheja gais rahaa, aur dunia me Day of Judgement ke din lauti. Jab ke Muslim log biswas kare hae ki Isu Masih kuanri Mary ke larrka rahaa uu Ishwar, ani to Ishwar ke larrkaa nai hae. Jaada nuslim log ii nai biswas kare hae ki Isu MAsih ke suuli pe nai charrhaawa gais rahaa lekin uu jannat me palaa rahaa aur abhi bhi jindaa hae. Bahai, Druz aur Rastafari log bhi Isu MAsih me biswas kare hae. Iske mukaable me Yahudi log ii nai maane hae ki Isu Masih ek masiha rahaa.

Ek 3rd-century ke Greek me papyrus me likha gais Gospel of Luke

Chaar gospel, Matthew, Mark, Luke aur John hae aur ii IsuMasih ke jindagi aur sandes ke sab se khaas source hae. Lekin New Testament ke ke aur hissa, jaise "Last Supper" Corinthians me hae aur Acts me Isu Masih ke suruu waala parchaar ke baare me hae aur kaise John th Baptist Isu MAsih ke aae ke inrejaar karat rahaa.[4] Pauline letters, jiske Gospels se pahile likha gais rahaa, me Isy MAsih ke updes ke dher dafe likha gais hae.[5]

Isu Masih ke jindagi aur sandes ke baare me aur Gospel, jaise Thomas, Peter, Jidas aur James, me likha gais hae, lekin jaada gyaani log ii maane hae ki ii sab ke baad me likha gais rahaa aur pahila chaar Gospel se kamti reliable hae.[6]

Lekhak, tarik, aur majbuti

[badlo | source ke badlo]

New Testament ke pahila chaar Gospel ke chaar alag alag lekhak likhin hae. Gospel ke likhe waala log ke naam ke Gospel ke dewa gais hae, aur ii sab likhe waale log Isu Masih ke nagiich rahin.Gospel Mark ke John Mark likhis rahaa, jon Saint Peter ke saathe kaam karis rahaa, Gospel Matthew kw Matthew likhis rahaa jon Isu Masih ke ek chela rahaa, Gospel Luke ke Luke the Eavangelist likhis hae jon Paul the Apostle ke saathi rahaa, Gospel John ke John likhis hae jon Isu Masih ke ek aaur chela rahaa.

Sab se pahila likha gais Gospel Mark rahaa (AD 60–75 me likha gais), iske baad Matthew rahaa (AD 65–85 me likha gais), iske baad Luke (AD 65–95 me likha gais) aur baad me rahaa John (AD 75–100 me likha gais)[7] Jaada gyaani log ii maane hae ki Matthew aur Luke, Mark se lewa gais jaankari ke kaam me laae ke aapan Gospel likhin hae. Jab ki Matthew aur Luke me kuch jaankari hae jon Mark me nai hae tab ii samjha jaae hae ki Matthew aur Luke aapan Gospel khaatir aur koi source ke bhi kaam me laain hae.

Comparative structure aur content

[badlo | source ke badlo]

Matthew, Mark aur Luke ke content ek duusre ke rakam hae, jon rakam se likha gais hae, bhasa aur paragaraph ke arrangement ekke rakam hae. Ii kaaran se ii tiino ke sahaj se compare karaa jaae sake hae.[8][9][10] Gyaani loog ii bhi maane hae ki pahila tiin Gospel aur John me koi naata nai hae.[11] Jab ki dher ghatna, jaise Isu Masih ke baptism, suuli pe charrhaana aur apostles se interaction pahila tiin Gospel me ekke rakam hae, exorcism John me nai hae aur ii mandir ke safaa kare waala jaankari me bhi different hae.[12]

Genealogy aur nativity

[badlo | source ke badlo]

Isu Masih ek Yahudi rahaa, jiske maiyaa, Mary aur pitaji, Joseph rahaa. Gospel Matthew aur Luke uske genealogy ke baare me dui different account de hae. Matthew Isu Masih ke ancestory ke Abraham talak trace kare hae aur biich me David hae. Luke uske ancestory ke Adam talak aur fir Ishwar talak trace kare hae. Abraham aur David ke biich me duuni ke suchi ek rakam hae, lekin iske baad ii duuno me dher antar hae. Matthew me David se Joseph talak 27 generation hae, jab ki Luke me 42 generation hae[13]

References

[badlo | source ke badlo]
  1. Brown 1977, p. 513.
  2. Dunn, James D. G. (2013). The Oral Gospel Tradition. Wm. B. Eerdmans. pp. 290–291.
  3. Merriam-Webster Online Dictionary. 2003. Archived from the original on 22 December 2007. Retrieved 3 November 2016. Etymology: Medieval Latin, in the year of our Lord
  4. Bruce, Frederick F. (1988). The Book of the Acts. Wm. B. Eerdmans. p. 362. ISBN 978-0-8028-2505-6.
  5. Powell, Mark A. (2009). Introducing the New Testament. Baker. p. 248. ISBN 978-0-8010-2868-7. https://archive.org/details/introducingnewte00powe.
  6. Evans, C. A. (2008). Exploring the Origins of the Bible. Baker. p. 154.
  7. Roberts, Mark D. (2007). Can We Trust the Gospels?: Investigating the Reliability of Matthew, Mark, Luke, and John. Crossway. p. 58. ISBN 978-1-4335-1978-9. https://books.google.com/books?id=l2sloGWzzV8C&pg=PA58. Retrieved 14 August 2015.
  8. Haffner, Paul (2008). New Testament Theology. Gracewing. p. 135. ISBN 978-88-902268-0-9.
  9. Scroggie, W. Graham (1995). A Guide to the Gospels. Kregel Publications. p. 128. ISBN 978-0-8254-9571-7.
  10. Template:Britannica URL
  11. Moloney, Francis J.; Harrington, Daniel J. (1998). The Gospel of John. Liturgical Press. p. 3. ISBN 978-0-8146-5806-2. https://archive.org/details/gospelofjohn0004molo/page/3.
  12. Ladd, George E. (1993). A Theology of the New Testament. Wm. B. Eerdmans. p. 251. ISBN 978-0-8028-0680-2. https://books.google.com/books?id=eIdkM00EdlAC&pg=PA251. Retrieved 14 August 2015.
  13. France, R. T. (1985). The Gospel According to Matthew: An Introduction and Commentary. Wm. B. Eerdmans. p. 72. ISBN 978-0-8028-0063-3. https://books.google.com/books?id=ttTgacXnLV8C&pg=PA72. Retrieved 15 October 2018.

Duusra websites

[badlo | source ke badlo]