Jump to content

Sankosh Nodi

Wikipedia se

Sonkosh ya Gadadhar ya Swarna Kosh Brahmaputra Nadi ke ek uttarwaahini upnadi hae. Ii ke udgam Bhutan ke uttar me hae. Ii Bharat ke Assam rajya me Brahmaputra Nadi me mil jaae hae. Sonkosh Nadi ke alag-alag jagah me alag naam se jaana jaae hae. Kauno jagah ii ke Swarna Kosh, Sankosh, aur Gadadhar naam se bhi jaana jaae hae.[1] Kauno aur jagah me ii Gangadhar Nadi ke naam se bhi famous hae.[2] Bharat me ii nadi Assam aur Paschim Bengal ke border se ho ke bahat hae, jisse ii ke bhaugolik mahatva hae.

Bhutan me ii ke naam Puna Tsang Chhu (Wang Chhu) hae. Iske do mukhya upnadi hae: Pho Chhu aur Mo Chhu, jo Bhutan ke Punakha me milat hae. Ee dono ke sangam par bana Punakha Dzong, Bhutan ke ek bahut khubsurat aur famous architecture hae. Ii dzong Bhutan ke Dratshang Lhentshog ke sheetkalin residence hae. Bhutan se Bharat me enter karte hi ii nadi Assam aur Paschim Bengal ke prakritik seema bana det hae.

Bhutan ke Sopsokha ke paas Sonkosh Nadi
Sonkosh ke kinaare Bhutan ke Wangdue Phodrang Dzong

Punakha me Mo Chhu aur Pho Chhu ek saath bahat hae. In dono ke milan sthal pe hi Punakha Dzong sthit hae. Pho Chhu ke uppar ke hisa me barf jam jata hae aur glacier lake burst ke karan kai baar dzong ke nuksan bhi bhail baa. Bharat me enter karte hi ee nadi Assam aur Bengal ke seema par bahat hae. Wangdue Phodrang (1,364 meter uchaai) pe ee nadi west ke taraf bahat Tang Chhu se milat hae aur ek sankar ghati me pravesh karat hae. Wangdue se Dagana ke taraf jaat highway ee nadi ke parallel me chalela. Taktse shaher ke paas ee Hara Chhu se mil jaat hae. Bhutan ke antim mukhya upnadi Daga Chhu hae.

Aur bhi, Bhutan ke Pho Chhu aur Mo Chhu ke sangam se ee nadi banti hae. Ii barf se bhare nadiyaan Bhutan ke northern Himalaya region se nikalat hae. Sonkosh Nadi ke source Bhutan ke uttar ke hisa me hae, jahaan Himalaya se barf pigalne aur barish ke paani se ii nadi chalela. Ii lagbhag 214 kilometer south jaat Bharat me enter karela aur Assam ke Dhubri zila me Gauripur ke paas Brahmaputra me mil jaat hae. Raidak Nadi ke watershed ke chhod ke, ii ke kul jalgrahan kshetra 12,061 square kilometer hae, jisse ii area ke water system me ek mahatvapurna role hae.

Bhutan ke Punakha valley ke irrigation kare waala ee nadi Brahmaputra ke ek important sahayak nadi maana jaat hae.[3]

Prakritik Saundarya

[badlo | source ke badlo]

Ee nadi ke neela-hara rang aur kinaara ke bhaugolik sthiti bahut mashhoor hae. Ii ek lokpriya picnic sthal hae. Paschim Bengal aur Assam ke aaspaas ke gaon ke log aur door se aayil log ke bich me ee ek pasandida summer holiday destination hae. Ee ke safed balu aur bilkul saaf neela-hara paani ek khoobsurat drishya banawat hae. Moṭa ret aur silky paani ke balance ee ke aur bhi manohar banavat hae.[4]

Sanskritik aur Aarthik Mahatva

[badlo | source ke badlo]

Paryavaran ke nazariye se mahatvapurna ho ke saath-saath, ee nadi ke aaspaas ke log ke rozgar ke saadhan bhi hae. Ii kheti, machhli palan aur transport me madad karela, aur iske baadh ke baad ke upjaau zameen kisan ke kaafi upyogi padat hae. Har saal ke baadh kabhi-kabhi khatarnak ho sakat hae, lekin ii mitti me nutrients bhi bhar det hae, jisse kheti ke upadakta badhat hae.[5]

Jalvidyut Pariyojnaae

[badlo | source ke badlo]

Bharat aur Bhutan milke kai hydroelectric project pe kaam karat baa ja, jisme sabse jaada important ba Punatsangchhu-I HEP aur Punatsangchhu-II HEP. July 2016 me Indian cabinet ii project ke liye 9,375.58 crore rupiya ke revised cost approve karis.

Punatsangchhu-II project Bhutan ke western region me Wangdue Phodrang me sthit hae. Ee ek 1020 MW ke run-of-the-river project hae jiske annual electricity generation capacity 4357 million unit ke aas-paas hae. Ee December 2010 me start bhais rahaa, aur iske revised cost 7290.62 crore rupees cabinet se approve bhais rahaa.[6]

Upnadiyaan

[badlo | source ke badlo]

Sonkosh Nadi ke do mukhya upnadi baa:[7]

  • Mo Chhu (Mo Chhu):
    • Bhutan ke uchaai waala hisa se niklat hae,
    • Dakshin ke taraf bahat hae, aur Sonkosh me achha paani deela,
    • Ee Sonkosh ke ek mukhya upnadi hae.
  • Pho Chhu (Pho Chhu):
    • Bhutan me janm hot hae,
    • Sonkosh me mil jaat hae,
    • Upper region me snow jam sakat hae, jisse seasonal flow me farak aawat hae.

Sandarbh Granth

[badlo | source ke badlo]
[badlo | source ke badlo]
  1. "Sankosh River: West Bengal-Assam Border, a Popular Summer Destination". 101 Things. Retrieved 26 December 2024.
  2. "Sankosh River". Learn UPSC. Retrieved 26 December 2024.
  3. "Sankosh River with Map". Rivers Insight. Retrieved 26 December 2024.
  4. "Sankosh River: West Bengal-Assam Border, a Popular Summer Destination". 101 Things. Retrieved 26 December 2024.
  5. "Sankosh River". Learn UPSC. Retrieved 26 December 2024.
  6. "Sankosh River: West Bengal-Assam Border, a Popular Summer Destination". 101 Things. Retrieved 26 December 2024.
  7. "Sankosh River with Map". Rivers Insight. Retrieved 26 December 2024.